TOPR – jak to wygląda „lotniczo”? Operacje HEMS i HHO

Zdjęcie: Fundacja Ratownictwa Tatrzańskiego TOPR (za zgodą)

TOPR zna każdy, nawet ci, którzy nigdy nie byli w górach. Ciężko byłoby znaleźć kogoś, kto ma o Pogotowiu złe zdanie. Sam jestem pełen podziwu dla umiejętności ratowników i tego co robią. Z tym, że nie o górach dzisiaj będzie (a mógłbym o nich pisać duuużo) ale o lotnictwie. Bo TOPR od kilkudziesięciu lat z lotnictwem jest związany dość mocno przez wykorzystywanie do swojej działalności śmigłowców. Były to SM-1 (Mi-1), Mi-2 a teraz Sokół.

Na marginesie – te związki są jeszcze szersze. Na przykład dyrektor jednego z aeroklubów jest ratownikiem Pogotowia. Wiedzieliście?

Wracając jednak do tematu głównego, dzisiaj przybliżę Wam zasady, na jakich działa dzisiaj jeden z najbardziej charakterystycznych śmigłowców w Polsce – biało-czerwony Sokół SP-SXW. Pamiętajmy, że mimo specyficznego charakteru działalności TOPR, funkcjonuje on w środowisku lotniczym a w konsekwencji podlega pod konkretne przepisy i wymagania, jakie muszą być spełnione, żeby śmigłowiec mógł legalnie latać. Przy okazji pokażę Wam na czym w praktyce polegają szczególne rodzaje operacji śmigłowcowych – czasem wykonywane jako przewóz lotniczy a czasem jako operacje specjalistyczne wysokiego ryzyka.

Kto wykonuje operacje lotnicze?

Jeżeli ktoś jest w Tatrach i widzi w powietrzu Sokoła myśli automatycznie: „Oho, TOPR leci”. I jest to oczywiście prawda ale w takim powszechnym rozumieniu. Bo faktycznie TOPR, mimo że jest właścicielem śmigłowca to nie jest operatorem lotniczym i sam nie może wykonywać operacji lotniczych. Operator jest zawsze wybierany w drodze zamówienia publicznego – w 2020 roku jest nim Husair Sp. z o.o. TOPR ogłasza przetarg, w którym przedmiotem zamówienia jest obsługa lotnicza, techniczna i eksploatacja śmigłowca.

Czytaj dalej „TOPR – jak to wygląda „lotniczo”? Operacje HEMS i HHO”

Operacje specjalistyczne. SPO i SPO HR, SPO krajowe

Ten artykuł powinienem napisać już dawno ale jakoś się tak nie składało czasowo. Poza tym musiałem sam dokładnie zrozumieć i poukładać sobie zmiany, jakie ustawodawca wprowadził 1 kwietnia 2019 roku, co wcale nie było proste. Ale artykuł jest ważny, ponieważ dzięki niemu będziecie mogli zrozumieć bajzel jaki mamy od wiosny w temacie operacji specjalistycznych.

foto: pixabay.com

Pierwsza sprawa – nie ma już w obrocie prawnym AWC. No, może nie do końca nie ma, bo Ci którzy taki certyfikat posiadają jeszcze przez 2 lata będą mogli na nim latać. Ale na dzisiaj nikt nie ma możliwości wystąpienia o wydanie AWC, bo z Prawa lotniczego zostały wyrzucone prawie wszystkie przepisy dotyczące AWC. Zostały tylko te dotyczące opłat za nadzór Prezesa ULC nad operatorami 😉

Po drugie – SPO w „pełni” odnosi się tylko do statków powietrznych z CofA (świadectwo zdatności do lotu zgodnie z przepisami rozporządzenia UE nr 748/2012). Czyli operatorzy wykorzystujący statki powietrzne np. z Aneksu I (dawny Aneks II), wszystkie „specjale”, ultralajty czy SP z krajowym świadectwem zdatności (np. AN-2 czy Mi-2) muszą trochę nakombinować się, żeby legalnie wykonywać operacje specjalistyczne. A i to nie zawsze będzie możliwe.

Podział operacji SPO

Nowelizacja może i miała sens i dobre założenia ogólne. Warto było w końcu jakoś ujednolicić lotnictwo usługowe a podział na SPO i AWC temu nie sprzyjał. I tum bym zakończył pozytywną ocenę zmiany, dalej jest zazwyczaj gorzej.

Nasze władze zdecydowały się na pewien wybieg prawny – skoro jesteśmy w EASA (która reguluje działalność SPO) to weźmy nazwijmy sobie pozostałe operacje też „SPO”, dodajmy przymiotnik „krajowy” i odeślijmy do starych przepisów. Przyznam, że do mnie to nie przemawia. Ale samo wyjaśnienie znajdziecie niżej.

SPO „europejskie” i SPO „krajowe”

Jak napisałem wcześniej, nowe brzmienie Prawa lotniczego przewiduje dwa rodzaje SPO – europejskie i krajowe. O europejskich pisałem już wielokrotnie i w tym temacie wiele się nie zmieniło. Konkrety możecie doczytać sobie w poniższych artykułach:

https://latajlegalnie.com/2016/08/12/uslugi-lotnicze-dawne-awc/

https://latajlegalnie.com/2018/03/05/operacje-specjalistyczne-spo-obowiazki-operatora/

To co najważniejsze – SPO europejskie dotyczy tylko statków powietrznych z easowskim CofA a wszelkie oceny zarówno dokumentacji, statku powietrznego jak i samej dokumentacji będą opierały się na przepisach prawa UE. W szczególności będzie to rozporządzenie (UE) nr 965/2012.

Czytaj dalej „Operacje specjalistyczne. SPO i SPO HR, SPO krajowe”

Szkolenie SPO – druga edycja

ikku

Po raz kolejny Centrum Doradztwa i Kształcenia IKKU organizuje szkolenie dla podmiotów prowadzących działalność SPO (usługi lotnicze) oraz planujących taką działalność rozpocząć. Mnie przypadło prowadzenie tego szkolenia – w związku z tym zachęcam wszystkich Was do zapoznania się z tematem i zapisania. Planowany termin to 25 maja 2018 r. w Warszawie, ul. Elektronowa 2, budynek D. Są jeszcze wolne miejsca.
Link do informacji szczegółowych:

http://www.ikku.pl/lotnictwo/242.html

Zapraszam do udziału, będzie więcej informacji i praktycznych wskazówek niż na blogu. Przyjemna i luźna atmosfera gwarantowana 🙂

IKKU to organizacja prowadzona przez prawdziwych fachowców i pasjonatów lotnictwa (m.in. Jan Litwiński, były Prezes PLL LOT, Marek Rymkiewicz, były Dyrektor ds. Handlowych w PLL LOT). Jest związana m.in. z portalem prtl.pl (Polski Rynek Transportu Lotniczego).

Mikołaj

Operacje specjalistyczne (SPO) – obowiązki operatora

Operacje specjalistyczne (SPO) to nic innego jak usługi lotnicze, które przed wejściem w życie przepisów europejskich można było wykonywać w oparciu o certyfikat AWC. Może to być m.in. zrzut skoczków spadochronowych, holowanie szybowców, patrolowanie gazociągów i linii energetycznych, zrzut szczepionki czy loty agro.

osman-rana-343256-unsplash.jpg

Obecnie podejście prawodawcy się zmieniło i dla wykonywania usług lotniczych nie ma konieczności uzyskiwania certyfikatu. Operator, który zamierza prowadzić działalność gospodarczą w postaci operacji specjalistycznych powinien:

  • Zgłosić zamiar wykonywania operacji (dla standardowych operacji specjalistycznych), albo
  • Uzyskać zezwolenie SPO HR (High risk) dla operacji wysokiego ryzyka (np. loty na wysokości mniejszej niż 150 m AGL).

Aby jednak legalnie wykonywać operacje specjalistyczne, Operator musi spełnić dodatkowe warunki. Opiszę je dzisiaj w formie podsumowania.

Kadra

Niezależnie od tego, czy Operator zamierza wykonywać „zwykłe” operacje SPO czy też SPO HR, musi wypełnić pewne podstawowe obowiązki. Pierwszym z nich jest zapewnienie personelu – zarówno operacyjnego jak i kierownictwa. W odniesieniu do personelu operacyjnego należy pamiętać, że dowódcą w operacjach specjalistycznych może być tylko pilot z licencją zawodową CPL – jedyny wyjątek wyjątek opisałem tutaj:

https://latajlegalnie.com/2017/10/09/pilot-turystyczny-a-holowanie-szybowcow/

Jest to konsekwencja charakteru operacji specjalistycznych – z zasady są one operacjami komercyjnymi. A w operacjach komercyjnych zgodnie z PART.FCL dowódcą statku powietrznego nie może być pilot z PPL.

Operator powinien też wyznaczyć kierownictwo, tj. kierownika odpowiedzialnego, osoby nominowane odpowiedzialne za operacje lotnicze, naziemne, szkolenie, CAMO a także kierownika bezpieczeństwa (SM) i kierownika monitorowania zgodności (CMM). Osobę odpowiedzialną za CAMO musi wyznaczyć każdy Operator, nawet jeżeli nie ma własnej organizacji CAMO. W takim przypadku osoba nominowana ds. CAMO będzie odpowiedzialna za kontakty i koordynację współpracy z zewnętrzną organizacją CAMO. W małych organizacjach kilka stanowisk może pełnić jedna osoba. Czytaj dalej „Operacje specjalistyczne (SPO) – obowiązki operatora”